POETAS GALEGOS

Boas rapaces!!! Como todos sabedes o Luns 17 de Maio é o día das Letras Galegas. Galiza é unha terra de poetas, e hoxe imos falar dalgúns deles.

ROSALÍA DE CASTRO

Rosalía de Castro (Santiago 1837- Padrón 1885) é a autora nuclear das letras galegas modernas e unha das figuras indispensable do panorama literario do século XIX.

Mito e símbolo de Galicia, e autora de obras inmortais, como Follas Novas ou Nas beiras do Sar, foi unha escritora innovadora e comprometida, adiantada ao seu tempo, que empregou o galego na literatura cando aínda ninguén o facía. Nas súas obras reflectiu a situación desa Galicia máis doída e maltratada, desangrada pola emigración. Denunciou a pobreza do campesiñado galego ou a precaria situación laboral que sufrían algúns dos seus habitantes fose da comunidade. A efectos históricos, a súa obra converteuse no primeiro canto de referencia para unha Galicia que se transforma. A súa obra supuxo a recuperación da conciencia galeguista.

Foi precursora da poesía española moderna e do existencialismo (a obra Nas beiras do Sar dá conta deste espírito). Renovadora tanto na forma como o fondo, o traballo de Rosalía de Castro inspirou a poetas da transcendencia de Machado ou Juan Ramón Jiménez. Un dos trazos que mellor definen a súa obra e a súa actitude vital é a «saudade». Rosalía de Castro, a autora universal, traducida ás principais linguas do mundo, incorpora á súa obra a tristeza como manifestación substancial da existencia humana, quizais influída pola súa precaria saúde e polos seus sobresaltos vitais

Negra sombra (publicado dentro de Follas Novas), un dos poemas máis coñecidos da poetisa e un dos cantos máis difundidos de Galicia. A letra e a música fundíronse nestas estrofas de forma case inseparable.

Casouse co historiador Manuel Murguía un dos pais do Rexurdimento.

MANUEL MURGUÍA

Historiador e escritor; unha das figuras máis destacadas do rexionalismo galego. Estudou latín e humanidades en Santiago de Compostela. Alí publicou From Heaven, a súa primeira novela, e mantivo os seus primeiros contactos coa súa muller, a poeta Rosalía de Castro.

Murguía foi o primeiro presidente, ademais de fundador, da Real Academia Galega. Do seu traballo moi considerable, arredor de corenta títulos, sen contar as súas abundantes colaboracións en revistas e xornais, cabe destacar Os precursores (1886) e Historia de Galicia (1901-1907), que consta de 5 volumes.

EDUARDO PONDAL

Eduardo Pondal naceu en 1835, en Pontecesco. Foi o último de sete irmáns nunha familia de orixe fidalga, enriquecida coa emigración a América.

Estudou medicina en Santiago. En 1862, tras terminar a carreira, exerceu como médico da Armada na base do Ferrol. Aos anos retirouse á casa paterna, desde onde facía frecuentes viaxes a Santiago de Compostela para participar no faladoiro "A Cova Céltica", na librería de Carré, xunto con Martínez Salazar, Manuel Murguía, Florencio Vaamonde, Martelo Paumán, Urbano Lugrís.

O seu primeiro poema en galego apareceu en 1861, no Álbum da Caridade. Eduardo Pondal deixou unha ampla produción inédita, entre a que se conta o poemario "Vos Eoas", un canto épico ao descubrimento de América claramente inspirado en "Vos Lusiadas" de Luís de Camões.

En 1890 o músico Pascual Veiga pediralle unha letra para unha obra que pretendía presentar a un certame na Coruña. Eduardo Pondal compón para a ocasión o poema "Vos Piñeiros", cuxas dúas primeiras estrofas formarán parte da letra da melodía. Aínda que a obra non chega a estrearse o poema aparecerá publicado ese mesmo ano nun folleto do certame, así como en varios xornais galegos da emigración cubana. En 1907 a composición de Veiga será estreada na Habana e considerada desde entón Himno de Galicia. En 1981 será legalizada como himno oficial polo Estatuto de Galicia. Morreu na Coruña, no hotel "A Luguesa", en 1917.

EMILIA PARDO BAZÁN

Emilia Pardo Bazán foi unha muller brillante, preparada e pioneira no seu tempo. As posibilidades económicas da súa familia permitíronlle recibir unha educación que soubo aproveitar e cultivar ata converterse en novelista, poetisa, xornalista, tradutora, crítica literaria, editora, catedrática universitaria, conferenciante… e ser a introductora do naturalismo francés en España.

Pero case nada diso serviulle en vida nin lle reportou o recoñecemento que merecía, senón máis ben o contrario: críticas, insultos machistas e discriminación ata polos seus propios compañeiros escritores, que lle negaron ata tres veces o ingreso na Real Academia Española (RAE) a pesar dos seus méritos.

Emilia Pardo Bazán naceu o 16 de setembro de 1851 na Coruña, cidade que sempre aparece nas súas novelas baixo o nome de Marineda. Emilia foi sempre unha lectora infatigable e á vez unha escritora precoz, xa que aos nove anos compuxo os seus primeiros versos e aos quince o seu primeiro conto, ‘Un matrimonio do século XIX’, que foi o primeiro dos numerosísimos -preto de 600- que publicou ao longo da súa vida.

Foi unha muller independente e excepcional na España da súa época e precursora das ideas feministas e dos dereitos da muller actuais. A condesa Emilia Pardo Bazán morreu o 12 de maio de 1921.